• Pracownia Historii Wojskowej
  • Pracownia Historii Wojskowej
  • Pracownia Historii Wojskowej
  • Pracownia Historii Wojskowej

Wizyta studentów Wydziału Historycznego UAM w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym

W dniu dzisiejszym studenci specjalności „Turystyka i animacja historyczna” oraz „Historia wojskowości” z Wydziału Historycznego UAM, w ramach zajęć: „Miejsca dawnych bitew i architektura obronna jako współczesna atrakcja turystyczna” oraz „Muzealnictwo wojskowe” prowadzonych przez dra Bartosz Kruszyńskiego, zwiedzili Wielkopolskie Muzeum Wojskowe Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.

W trakcie blisko trzygodzinnego oprowadzania, Pani kustosz Alina Sokołowska zaprezentowała unikatowe zabytki z historii wojskowości zarówno polskiej, jak i powszechnej zgromadzone w Muzeum.

Szczególne zainteresowanie studentów wzbudził jeden z najcenniejszych zabytków Muzeum, unikatowy bechter – pancerz rotmistrza miejskiego Poznania z 1580 r. Zdobny na napleczniku herbem miejskim Poznania i napisem: „Wykonany w Królewskim Sławnym w Świecie Mieście Poznaniu w Wielkopolsce”.

Dodać tutaj należy, że Wielkopolskie Muzeum Wojskowe zlokalizowane w Poznaniu na Starym Rynku jest najstarszą placówką tego typu w Polsce. Zostało powołane rozkazem Głównodowodzącego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim gen. broni Józefa Dowbor-Muśnickiego, a uroczystego otwarcia dokonał Naczelnik Państwa Józef Piłsudski w trakcie wizyty w Poznaniu w dniu 27 października 1919 r.

——————————————-

Dzieje Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe powstało 9 maja 1919 r. jako instytucja wojskowa powołana rozkazem Głównodowodzącego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim gen. broni Józefa Dowbor-Muśnickiego. Uroczystego otwarcia dokonał Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, 27 października 1919 r., podczas pierwszej, historycznej, wizyty w Poznaniu, głowy odradzanego państwa polskiego.

pil

Pierwotna siedziba muzeum znajdowała się przy Al. Marcinkowskiego 7 w miejscu obecnego nowego skrzydła gmachu Muzeum Narodowego. Był to budynek o niewielkich możliwościach pomieszczenia zbiorów, sięgających kilkunastu tysięcy obiektów. Organizatorem i pierwszym kierownikiem muzeum był ppłk Antoni Seyda z Sekcji Naukowej Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych byłego zaboru pruskiego.

Większe pomieszczenia otrzymano w roku 1923, przydzielone przez poznańskie Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII. Dwupiętrowy budynek dawnej składnicy artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (obecnie Powstańców Wielkopolskich), dostosowano do potrzeb ekspozycyjnych i udostępniono 22 kwietnia 1923 r. Ponownego, drugiego w dziejach muzeum otwarcia, dokonali gen. dyw. Kazimierz Raszewski, dowódca Okręgu Korpusu Nr VII i ks. kardynał Dalbor, Prymas Polski. Wielkopolskie Muzeum Wojskowe istniało w tym miejscu do września 1939 r. Była to druga, obok otwartego w 1920 r. Muzeum Wojska w Warszawie, wojskowa instytucja muzealna w Polsce. Pierwszym dyrektorem był późniejszy major rezerwy Antoni Liske, lwowianin, syn znakomitego historyka, Ksawerego. W 1926 r. dyrekturę objął znany rzeźbiarz wielkopolski Władysław Marcinkowski.

Po wojnie, w której zbiory Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego uległy zniszczeniu, ze względu na uwarunkowania polityczne nie było możliwości przywrócenia muzeum jako instytucji wojskowej. Po przełomie październikowym 1956 r. z inicjatywą powołania na nowo muzeum wojskowego w Poznaniu wystąpił art. mal. Stefan Pajączkowski. Znawca i miłośnik militariów, uzyskał poparcie władz miejskich oraz historyków z poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ministerstwo Obrony Narodowej odrzuciło jednak sugestię by była to ponownie instytucja wojskowa i oddając dla potrzeb muzeum przedwojenny budynek, zaproponowało podporządkowanie placówki Muzeum Narodowemu w Poznaniu.

Zwrócony przez wojsko gmach Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego przy ul. Ratajczaka zabrało dla swoich potrzeb miasto. Dopiero w roku 1961 uzyskano piętrowy pawilon zbudowany pośrodku Starego Rynku w miejscu średniowiecznych Sukiennic. Po zmianie pierwotnego przeznaczenia istniejącego już pawilonu i przeprowadzonej adaptacji, dokonano trzeciego w historii muzeum otwarcia w nowym budynku. Otworzył je 22 lutego 1963 r. dowódca Lotnictwa Operacyjnego gen. bryg. pil. Jan Raczkowski. Kierownikiem muzeum, które z początku nosiło różne nazwy – Muzeum Wojska, Muzeum Broni, został Stefan Pajączkowski. W 1966 r. Ministerstwo Kultury i Sztuki zatwierdzając od trzech lat czynną instytucję, przywróciło jej na wniosek dyrekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu historyczną, przedwojenną nazwę – Wielkopolskie Muzeum Wojskowe.

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe jest od 1965 r. siedzibą Oddziału Poznańskiego Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy i od 1991 r. ogólnopolskiego Towarzystwa byłych Żołnierzy i Przyjaciół 15. Pułku Ułanów Poznańskich z redakcją wydawanych przez Towarzystwo Zeszytów Historycznych.

Dzieje Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego, [za:] http://www.mnp.art.pl/oddzialy/wielkopolskie-muzeum-wojskowe/, (dostęp: 2013-12-11)

 

Administracja: B. Kruszyński, wykonanie: B. Bobrowski
© Zakład Historii Wojskowej 2008-2024