W 100 lecie wybuchu I wojny światowej. „Obcy mundur – dola taka… „ – Polacy z zaboru pruskiego w armii niemieckiej 1914 – 1918.
Kurator: Alina Sokołowska
Asystent: Anna Szukalska – Kuś,
Współpraca: dr Bartosz Kruszyński (UAM), Alina Kucharska (UAM),
Otwarcie wystawy: 21 września 2014 r.
Czynna do 4. 01. 2015 r.
Celem wystawy jest przypomnienie i uczczenie Polaków z zaboru pruskiego – wbrew swojej woli – żołnierzy armii niemieckiej. Walczyli i ginęli nie za swoją Ojczyznę, ale w interesie państwa zaborczego, ponieważ byli jego obywatelami.
Życie żołnierzy na froncie ilustrują liczne fotografie przesyłane jako pocztówki do rodzin. Pokazują one nie tylko żołnierzy, ale sprzęt bojowy, warunki w jakich mieszkali na froncie, a także ich samych w otoczeniu rodziny podczas urlopów. Ponadto na wystawie można zobaczyć broń, mundury i oporządzenie – karabiny, pistolety, bagnety, pałasze, charakterystyczne nakrycia głowy – pikielhauby, a także ładownice, lornetki, maski przeciwgazowe, manierki i łyżki.
Wystawie towarzyszyć będzie cykl wykładów oraz konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży na projekt pocztówki upamiętniającej setną rocznicę wybuchu I wojny światowej 1914 – 1918.
Obcy mundur – dola taka…Polacy z zaboru pruskiego w armii niemieckiej.
Przywróćmy pamięć naszych Przodków – Dziadków, Pradziadków – którzy podczas I wojny światowej zostali przymusowo wcieleni do armii niemieckiej i walczyli w „obcym mundurze”.
Zapraszamy do przynoszenia fotografii, dokumentów i pamiątek po Polakach – żołnierzach niemieckich z czasów I wojny światowej. Będą one prezentowane podczas trwania wystawy (od 21 września 2014 r).
I tak z zaciśniętymi zębami lud polski szedł pokornie w znienawidzone kadry, służyć po raz ostatni swemu ciemięzcy, obserwowany i szpiegowany na każdym kroku …
Wojciech Jedlina – Jacobson, Z armią Klucka na Paryż
Obowiązek służby wojskowej wprowadzono w Prusach w 1814 roku i Polacy, mieszkańcy ziem polskich zaboru pruskiego podlegali mu jako obywatele tego państwa. W roku 1914 zgodnie z powszechną mobilizacją znaleźli się w koszarach, zostali ubrani w mundury i wysłani na front.
Wojna trwała ponad cztery lata, a na wszystkich frontach – w Belgii i Flandrii, nad Marną i pod Verdun, nad Sommą, w Prusach Wschodnich, pod Łodzią, pod Gorlicami, w Beskidach i nad jeziorem Narocz, na Bałkanach, w Azji i Afryce – walczyli Polacy, żołnierze państw zaborczych. Także Wielkopolanie, Ślązacy, mieszkańcy Pomorza i Mazur ubrani w mundury feldgrau – żołnierze armii niemieckiej.
W zbiorach muzeum znajduje się wiele przedmiotów opowiadających historię tych żołnierzy. Są to przede wszystkim fotografie, które przesyłali do rodziny jako pocztówki. Pomimo tego, że sytuacje, które one przedstawiają zostały najczęściej upozowane, żołnierze są autentyczni. Można zobaczyć i rozpoznać ich twarze oraz mundury. Zamieszczona korespondencja przekazuje podstawowe informacje o samopoczuciu żołnierza oraz pozdrowienia dla rodziny. Ze względu na słabą znajomość języka polskiego w piśmie wielu z nich pisało po niemiecku.
Przez lata losy ich zostały zapomniane, dlatego teraz tą wystawą pragniemy oddać im należny hołd. Walczyli i ginęli w „obcych mundurach” i nie za swoją sprawę, ale gdy z końcem wojny nadarzyła się okazja, chwycili raz jeszcze za broń by wywalczyć Ojczyźnie wolność.