• Pracownia Historii Wojskowej
  • Pracownia Historii Wojskowej
  • Pracownia Historii Wojskowej
  • Pracownia Historii Wojskowej

Powstanie kozackie 1638 roku

Powstanie kozackie 1638 roku, było ostatnim wystąpieniem tej społeczności przed czasami „złotego pokoju” i późniejszego powstania Bohdana Chmielnic­kiego. Prezentowany rękopis poświęcony temu wystąpieniu Kozaków, powstał w 1924 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Antoni Sta­nisław Łu­kaszewski napisał swoją monografię powstania kozackiego 1638 roku pod opieką naukową profesora Stanisława Zakrzewskiego. Jego rozprawa doczekała się krytycznej i dogłębnej recenzji wewnętrznej, która także jest tu publikowana. Rękopis mający już blisko 100 lat rękopis, jest nieznany, nie był nigdy obiektem zainteresowania polskich historyków, choć stanowi jedną z pierwszych prób analizy powstania Ostrzanina, Skidana i Huni. Jest trwałym przykładem stanu wiedzy, badań i umiejętności warsztatowych, młodych adeptów sztuki historycznej w pierwszych latach Niepodległej Polski. W pełni zasługuje na wprowadzenie do polskiej historiografii.

Antoni Stanisław Łukaszewski, urodził się 14 sierpnia 1899 roku w Rudzie Kotłowskiej koło Złoczowa, w powiecie złoczowskim, w dawnym województwie lwowskim. Pochodził z rodziny o patriotycznych tradycjach. W 1919 roku uczestniczył w walkach o Lwów, a od 1920, jako żołnierz Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej. Na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, na którym podjął studia, obronił pracę magisterską pod kierunkiem profesora Stanisława Zakrzewskiego, następnie na jego seminarium przygotowywał rozprawę doktorską. Od 1926 roku pracował jako nauczyciel historii w Gimnazjum i Liceum w Zdołbunowie na Wołyniu. Pracował w Sarnach i w Równem. Od 1937 roku był dyrektorem Gimnazjum Osadników Wojennych w Kowlu. W 1939 roku powołany do wojska. W czasie drugiej wojny światowej ukrywał się i działał w Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Po wojnie został dyrektorem szkoły średniej w Tyszowcach. Represjonowany przez władze komunistyczne, został skazany na 10 lat jako wróg ludu. Od 1995 roku mieszkał w Ol­sztynie, pracując w tamtejszym Archiwum Państwowym, by w 1963 roku objąć stanowisko dyrektora Biblioteki Warmii i Mazur w Olsztynie. Zmarł 23 lutego 1976 roku.

Administracja: B. Kruszyński, wykonanie: B. Bobrowski
© Zakład Historii Wojskowej 2008-2024